Utworzony w 1995 r. Nadwarciański Park Krajobrazowy obejmuje około 30-kilometrowy odcinek doliny Warty w jej środkowym biegu od autostrady A2 na wschodzie po ujście Prosny, w obrębie mezoregionu zwanego Doliną Konińską. Dominującym elementem ukształtowania terenu jest tu szeroka, płaska pradolina, wyżłobiona przez połączone wody z topniejącego lądolodu oraz wody Prawarty. Krawędzie pradoliny (zwłaszcza po północnej stronie rzeki) są wyraźnie zaznaczone w terenie i tworzą naturalne punkty widokowe.
Nie przegap
- Warto zobaczyć: wiosenne rozlewiska w dolinie Warty z naturalnego punktu widokowego w Ratajach lub z mostu w Lądzie, wielkie stada gęsi, kaczek i ptaków siewkowych w czasie sezonowych przelotów, kwitnące storczyki na Łąkach Pyzdrskich, w tym unikatowego storczyka błotnego, liczne gniazda bociana białego, obecne niemal w każdej wsi, malowniczą panoramę Pyzdr od strony rzeki.
- Warto odwiedzić: pocysterskie opactwo w Lądzie nad Wartą, wpisane na listę pomników historii, Muzeum Regionalne w Pyzdrach (w zbiorach między innymi zabytkowe rękopisy, unikatowe freski, słupy graniczne z czasów zaborów i judaica), rokokowy pałac biskupów poznańskich w Ciążeniu, otoczony parkiem w stylu angielskim i francuskim, miejsce przechowywania największej w Polsce kolekcji masoników, Grodzisko na Rydlowej Górze, ważny ośrodek władzy z okresu początków państwowości polskiej, Ekomuzeum Doliny Warty i Puszczy Pyzdrskiej, Warto zanocować w agroturystyce “Wójtostwo”, którą prowadzi małżeństwo z Towarzystwa Kulturanego “Echo Pyzdr”. Tutaj poznamy historię regionu, Puszczy Pyzdrskiej i osadnictwa olęderskiego, dowiemy się o domach z żelaza – rudy darniowej. Warto w czasie wędrówek zatrzymać się przy przystankach z rudy darniowej. Na rynku w Pyzdrach zwrócić uwagę na okiennice z odtworzonym regionalnym wzornictwem.
Krajobrazy
Niegdyś dolinę Warty porastały lasy łęgowe. Dzisiejszy krajobraz to efekt tradycyjnego, pastersko-łąkarskiego użytkowania doliny, uzależnionego od zmiennego rytmu przepływów rzeki z regularnymi wezbraniami, tworzącymi okresowe rozlewiska. Charakterystyczny dla tych stron był zwłaszcza swobodny wypas wielotysięcznych stad gęsi, sprzyjający utrzymaniu terenów otwartych. Dziś powierzchnia płaskiego dna doliny Warty zajęta jest przez mozaikę podmokłych łąk, szuwarów, pastwisk, gruntów ornych i zadrzewień, pomiędzy którymi występują liczne starorzecza, smugi i wydmy. Coraz większy obszar zajmują pola uprawne. Nieliczne rozproszone zabudowania usytuowane są zazwyczaj na wyniesionych kępach wydmowych, a wszystkie większe miejscowości założono wzdłuż krawędzi pradoliny, poza strefą zalewów. Największe miejscowości parku to Pyzdry i Zagórów, które posiadają układ urbanistyczny z wyraźnymi śladami dawnego założenia lokacyjnego. Najbardziej wyraźnymi przykładami wpływu człowieka na tutejszy krajobraz są niewątpliwie przecinająca dolinę autostrada oraz ciągnące się kilometrami wały przeciwpowodziowe.
Aktywności
- wycieczki piesze,
- rowerowe,
- spływ kajakowy Wielką Pętlą Wielkopolski,
- obserwacja ptaków
Marta Bejnarowicz
